Narodowy Fundusz Zdrowia

Zmiany w leczeniu uzdrowiskowym od 19 lipca 2019 r.

Od 19 lipca br. zmieniły się zasady dotyczące leczenia uzdrowiskowego. Ich zakres jest znaczny i służyć ma kilku celom, którym przyświeca ułatwienie dostępu do osób, które faktycznie potrzebują tej formy pomocy.

1. Możliwość wystawienia kolejnego skierowania jedynie w przypadku, w którym od dnia zakończenia poprzedniej terapii upłynęło co najmniej 12 miesięcy.

Wprowadzenie powyższego rozwiązania podyktowane jest stale wzrastającą liczbą osób, które często natychmiast po zakończeniu pobytu w uzdrowisku, ponownie składają kolejne skierowania, wydłużając tym samym czas oczekiwania na potwierdzenie skierowania.
Z danych NFZ wynika, że co roku do oddziałów wojewódzkich Funduszu wpływa ok. 0,5 mln skierowań, z czego ok. 1/3 stanowią skierowania, które wpłynęły w okresie krótszym niż 12 miesięcy od dnia ostatniego zakończonego leczenia. Należy zwrócić uwagę na fakt, że lekarz wystawiający nowe skierowanie zaraz po zakończeniu przez pacjenta poprzedniego leczenia albo rehabilitacji, nie jest w stanie właściwie ocenić wpływu właśnie zakończonej terapii na stan zdrowia pacjenta z uwagi na zbyt krótki czas, jaki upłynął od jej przebycia.

Wprowadzenie nowej regulacji niewątpliwie przyczyni się do bardziej równomiernego i przejrzystszego zapewnienia dostępu do świadczeń dla pacjentów i będzie miało znaczący wpływ na skrócenie kolejki oczekujących na leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitację uzdrowiskową. Zaznaczyć należy, że przepis ten nie będzie miał zastosowania do dzieci oraz do osób dorosłych, kierowanych do szpitali i ambulatoriów uzdrowiskowych.

2. Usunięcie kompetencji lekarza wystawiającego skierowanie do określenia miejsca i rodzaju leczenia uzdrowiskowego albo rehabilitacji uzdrowiskowej.

Określenie miejsca i rodzaju, nigdy nie było wiążące dla lekarza specjalisty dokonującego potwierdzenia skierowania, zatem jest to pozycja zbędna i jej usunięcie nie będzie miało negatywnego wpływu na system obsługi skierowań. Do tej pory umieszczona przez lekarza na skierowaniu propozycja np. miejsca skierowania pacjenta w istocie pozostawała bez znaczenia, gdyż dopiero lekarz specjalista, zatrudniony w oddziale wojewódzkim NFZ, dokonujący oceny zasadności skierowania, posiada wiedzę, które z zakładów lecznictwa uzdrowiskowego prowadzą świadczenia w zakresie profilu determinowanego jednostką chorobową, stanowiącą podstawę skierowania, wraz z oceną schorzeń współistniejących oraz innych danych medycznych, wynikających z treści skierowania lub dołączonej dokumentacji medycznej oraz dostępnością miejsc w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego.
Lekarz proponujący w skierowaniu pobyt w danym uzdrowisku nie posiada wiedzy co do ilości, profilowości i dostępności miejsc udzielania świadczeń opieki zdrowotnej na terenie kraju. Ewentualne późniejsze rozbieżności między zaproponowanym miejscem leczenia albo rehabilitacji a miejscem przyznanym przez oddział wojewódzki NFZ, często rodzą niezadowolenie pacjentów, przekonanych o pobycie w uzdrowisku określonym przez lekarza wystawiającego skierowanie. Mając na uwadze, że sytuacje takie często powodują rezygnację pacjentów z przyznanego świadczenia lub też ponawianie skierowań celem uzyskania pożądanego miejsca realizacji świadczeń, wprowadzenie proponowanej zmiany należy uznać za zasadne.

3. Obowiązek dostarczenia skierowania do oddziału wojewódzkiego NFZ, w terminie 30 dni od dnia jego wystawienia, pod rygorem utraty ważności skierowania.

Powyższe rozwiązanie ma na celu z jednej strony ujednolicenie trybu obsługi skierowań m.in. względem skierowań na rehabilitację leczniczą, które także zachowują ważność przez okres 30 dni od dnia wystawienia. W ocenie Ministra Zdrowia, brak terminu ważności skierowania, powodujący jego funkcjonowanie przez nieokreśloną długość czasu, jest sytuacją wysoce niepożądaną. W szczególności należy zauważyć, że skierowanie takie może być przekazane do oceny oddziałowi NFZ w dowolnym momencie od dnia jego wystawienia, często rodząc sytuację, w której lekarz specjalista NFZ dokonuje oceny skierowania, nieodzwierciedlającego faktycznego stanu zdrowia pacjenta kierowanego do uzdrowiska.

W konsekwencji, lekarz NFZ oceniając skierowanie działa na podstawie niepełnych informacji na temat stanu zdrowia świadczeniobiorcy, co w przypadku potwierdzenia skierowania i wyjazdu pacjenta do uzdrowiska, może skutkować odmową leczenia albo rehabilitacji na miejscu planowanej realizacji świadczeń.

4. Zniesienie obowiązku weryfikacji skierowań po upływie 18 miesięcy od dnia ich wystawienia.

Wprowadzenie powyższych zmian postulowane było m.in. przez środowisko lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej i uzasadnione jest faktem przekroczenia w większości oddziałów wojewódzkich NFZ 18 miesięcy czasu oczekiwania na leczenie sanatoryjne osób dorosłych, co rodzi konieczność dokonania weryfikacji znacznej większości skierowań oczekujących na potwierdzenie, często związanej z wizytą pacjenta u lekarza oraz skierowaniem na ponowne badania diagnostyczne. Mając na uwadze, że w przypadku skierowań, wystawionych przez lekarzy ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, czas oczekiwania często przekracza termin weryfikacji skierowania, w konsekwencji dochodzi do wydłużenia kolejki osób oczekujących do poradni. Z informacji przekazanych przez NFZ wynika, że przeprowadzenie czasochłonnego i kosztownego procesu weryfikacji skierowań po 18 miesiącach od dnia ich wystawienia, nie daje gwarancji aktualności informacji o stanie zdrowia pacjenta kierowanego do uzdrowiska. W praktyce, lekarze ubezpieczenia zdrowotnego zwykle odsyłają zweryfikowane skierowania, nie uwzględniając aktualnego stanu zdrowia pacjenta, a w szczególności powstałych od czasu wystawienia skierowania przeciwwskazań do leczenia uzdrowiskowego, co w konsekwencji może prowadzić do skierowania przez oddział wojewódzki NFZ do leczenia uzdrowiskowego albo rehabilitacji uzdrowiskowej pacjenta, posiadającego przeciwwskazania, uniemożliwiające realizację świadczeń. Pacjent taki, w przypadku stawienia się w uzdrowisku, po przeprowadzeniu badania wstępnego zostanie poinformowany o braku możliwości skorzystania ze świadczeń, co z jednej strony spotka się z jego niezadowoleniem, gdyż ponosi koszty dojazdu do uzdrowiska i rezerwuje własny czas na pobyt, a z drugiej czyni proces leczenia nieskutecznym i rodzi koszty po stronie świadczeniodawców, rezerwujących pacjentowi miejsce na czas terapii. Niezależnie od powyższego, liczba weryfikowanych skierowań na leczenie uzdrowiskowe w 2015 r. przekroczyła 268 tys., a w 2016 r. – 291 tys., natomiast w 2017 r. – 350 tys. Wiąże się to z ponoszeniem przez oddziały wojewódzkie NFZ dodatkowych kosztów, związanych z wysyłką skierowań. Na korespondencję ze świadczeniodawcami w zakresie weryfikacji skierowań, oddziały wojewódzkie Funduszu wydały w roku 2015 szacunkowo ok. 1,4 mln zł, w roku 2016 – ok. 1,5 mln zł, natomiast w roku 2017 koszty wysyłki skierowań do weryfikacji wyniosły ok. 2 mln zł. Proponowana zmiana nie wpłynie negatywnie na system realizacji świadczeń z zakresu lecznictwa uzdrowiskowego, jednocześnie zapewniając znaczne oszczędności środków publicznych.

5. Wprowadzono obowiązek realizacji badania RTG klatki piersiowej jedynie w przypadku stwierdzenia przez lekarza zaistnienia wskazań medycznych.

Należy zaznaczyć, że rozwiązanie takie stanowi realizację postulatu Podlaskiego Związku Lekarzy Pracodawców Porozumienie Zielonogórskie, którzy wystąpili z wnioskiem o zaprzestanie kierowania pacjentów na badania radiologiczne klatki piersiowej w związku z wystawianiem skierowań na leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitację uzdrowiskową, wskazując na szkodliwość napromieniowania przy wykonywaniu tego badania oraz znikomą przydatność diagnostyczną.

6. Umieszczenie na skierowaniu pozycji, w której lekarz kierujący zobowiązany będzie określić fakt przebytego przez pacjenta w ciągu 5 lat poprzedzających wystawienie skierowania leczenia onkologicznego.

Podyktowana jest to koniecznością przekazania do NFZ informacji, mających istotny wpływ na możliwość dokonania prawidłowej weryfikacji skierowania. Mając na uwadze, że wystąpienie okoliczności przebytego leczenia onkologicznego, stanowiącej często przeciwwskazanie do leczenia uzdrowiskowego i rehabilitacji uzdrowiskowej jest czynnikiem możliwie dyskwalifikującym z tej formy leczenia nawet po upływie kilku lat od zaistnienia, zasadnym wydaje się być wyszczególnienie w przeprowadzanym wywiadzie lekarskim tej informacji na temat stanu zdrowia pacjenta.

Skierowania wystawione do dnia wejścia w życie zmienionych przepisów, są realizowane na dotychczasowych zasadach. Od 19 lipca obowiązują już nowe zasady i nowe druki skierowania.