Narodowy Fundusz Zdrowia

„Środa z profilaktyką” to cykliczna akcja Narodowego Funduszu Zdrowia, dedykowana profilaktyce chorób i promocji zdrowia. To dzień regularnej edukacji zdrowotnej.

Wzmacniamy rolę profilaktyki i promocji zdrowia w działaniach Narodowego Funduszu Zdrowia dla pacjentów. Edukujemy, konfrontujemy powszechne błędne przekonania o zdrowiu z nauką i mądrą praktyką. Przekonujemy, że profilaktyka oraz wczesne wykrywanie chorób ma kluczowe znaczenie dla jakości i długości życia. Uczymy świadomej troski o zdrowie przez cały rok.

Chęć współpracy w ramach „Środy z Profilaktyką” prosimy zgłaszać na adres promocja.zdrowia@nfz-rzeszow.pl

10 sierpnia - Profilaktyka raka płuc

Spośród nowotworów złośliwych to rak płuc jest przyczyną największej liczby zgonów. Liczba zachorowań na raka płuc wynosi około 21-23 tysięcy rocznie. W Polsce we wczesnej fazie diagnozuje się zaledwie 20% przypadków. Aż 95 procent chorych to byli lub obecni palacze tytoniu

Czym jest rak płuc?
Rak płuc jest złośliwym guzem płuc. To oskrzelopochodny nowotwór złośliwy wywodzący się z nabłonka dróg oddechowych. Charakteryzuje się niekontrolowanym wzrostem komórek w tkankach płuc.

Czynniki ryzyka zachorowania na raka płuc

• czynniki środowiskowe oraz zanieczyszczenie powietrza
• przyczyny genetyczne
• palenie tytoniu- czynne i bierne

Objawy raka płuc
Objawy raka płuc na początku są bardzo mało zauważalne lub wręcz ich nie ma. Nie lekceważ jednak takich objawów jak:

• chrypka, kaszel,
• ból w klatce piersiowej,
• nawracające infekcje płucne,
• podwyższona temperatura,
• osłabienie,
• utrata masy ciała

Prewencja i profilaktyka raka płuc
Zmniejszenie zachorowalności na raka płuc zależy od indywidualnych wyborów oraz rozwiązań systemowych.

Działania indywidualne:

• nie pal tytoniu – nie zaczynaj lub natychmiast z tego zrezygnuj,
• unikaj dymu tytoniowego,
• podejmuj aktywność fizyczną, odżywiaj się zdrowo.

Działania systemowe:

• edukowanie o szkodliwości palenia,
• tworzenie przestrzeni wolnych od dymu tytoniowego,
• przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy w zawodach narażonych na czynniki szkodliwe dla układu oddechowego,
• dbanie o jakość powietrza i środowisko, w którym żyjemy.

Zachęcamy do zapoznania się z ulotką i materiałem filmowym.

3 sierpnia - Profilaktyka od najmłodszych lat. Jak rozmawiać z dzieckiem o cukrzycy typu 2?

Cukrzyca typu 2 jest uznawana za epidemię XXI wieku.
Cukrzyca to choroba przewlekła, która charakteryzuje się podwyższonym stężeniem glukozy we krwi. Cukier ten nie może przedostać się do wnętrza komórek w celu dostarczenia im energii i zbyt długo krąży we krwi.
Choroba powoduje zaburzenie czynności i niewydolność różnych narządów, szczególnie oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych.

Edukacja dzieci i młodzieży na temat zdrowego żywienia i prawidłowej masy ciała to istota prewencji wystąpienia cukrzycy w kolejnych latach życia.

W profilaktyce cukrzycy typu 2 kluczowe są:

• regularne spożywanie posiłków (4-5 posiłków co 3-4 godziny);
• niedopuszczanie do przegłodzenia lub przejedzenia;
• picie odpowiedniej ilości wody 1-1,5 litra dziennie;
• jedzenie węglowodanów złożonych (produkty pełnoziarniste - z tzw. ciemnej mąki), warzyw, nasion roślin strączkowych;
• unikanie węglowodanów prostych (znajdują się np. w słodyczach, słodzonych napojach, produktach zbożowych z pełnego przemiału - z tzw. białej mąki, ale także w owocach i produktach mlecznych);
• ograniczenie niezdrowych przekąsek (np. chipsów), żywności przetworzonej (zawierającej sztuczne barwniki, konserwanty, dużo cukru, soli i tłuszczu).

Zachęcamy do zapoznania się z ulotką i materiałem filmowym.

27 lipca - Profilaktyka od najmłodszych lat. Kształtowanie nawyków żywieniowych

W formowaniu prawidłowych nawyków żywieniowych  u małych dzieci najważniejszy jest dobry przykład dawany przez rodziców i opiekunów. Preferencje smakowe dziecka kształtują się już w łonie matki.
W rodzinach, w których spożywa się wspólne posiłki, dzieci częściej mają prawidłową masę ciała.
Zaledwie 52,9% dzieci codziennie zasiada do stołu wspólnie z rodziną.
Badania pokazują, że polskie dzieci jedzą za mało owoców, warzyw i przetworów z mleka. Najmłodsi, tuż po skończeniu pierwszego roku życia, piją nadmierne ilości słodzonych soków owocowych.

Jak kształtować prawidłowe nawyki żywieniowe u dzieci?

Swoje postępowanie dostosuj do wieku i etapu rozwoju dziecka:

• Zdobądź wiedzę na temat zasad zdrowego odżywiania. To, jak karmimy niemowlaka, ma wpływ na preferencje smakowe w przyszłości
• Staraj się zachować stałe pory posiłków dziecka (rób 3-4 godzinne przerwy pomiędzy posiłkami)
• Staraj się, aby nowe produkty były ładnie podane, bo wygląd ma duże znaczenie
• Aprobuj bałagan, który dziecko robi podczas jedzenia
• Planuj i przygotowuj posiłki razem z dziećmi
• Zadbaj o wspólne, rodzinne spożywanie posiłków w miłej atmosferze
• Nie podawaj dzieciom przekąsek pomiędzy posiłkami
• Unikaj słodkich napojów i słodyczy. Nie nagradzaj dzieci słodyczami
• Rozmawiaj o jedzeniu nie tylko przy stole, staraj się, aby dziecko poznało zasady zdrowego odżywiania
• Dopilnuj, aby dzieci piły 1,5 litra wody dziennie

Zadbaj o regularną aktywność fizyczną dzieci.  Zalecane jest minimum 60 minut umiarkowanych lub  intensywnych ćwiczeń.

Zachęcamy do zapoznania się z ulotką i materiałem filmowym.

20 lipca - Profilaktyka chorób - trądzik

Trądzik pospolity jest przewlekłą chorobą skóry. Wpływa nie tylko na zdrowie fizyczne, ale też psychiczne.
Trądzik pospolity jest chorobą przewlekłą mieszków włosowych.
W okresie dojrzewania (12 do 25 lat) występuje u ok. 85% populacji europejskiej. Około 20-25% osób z trądzikiem wymaga leczenia.

Jakie czynniki wpływają na powstanie trądziku?

Na powstawanie trądziku wpływają między innymi:

• nadmierna produkcja łoju, jego nadmiar zatyka ujście mieszkawłosowego,
• zaburzenie rogowacenia mieszków włosowych,
• aktywność hormonalna związana z okresem dojrzewania,
• zakażenia bakteryjne,
• stres, który nasila produkcję hormonów sterydowych, powodując wzmożoną produkcję łoju,
• niewłaściwa pielęgnacja skóry i niewłaściwy dobór kosmetyków,
• nieprawidłowe nawyki żywieniowe,
• niektóre leki.

Dieta w leczeniu i profilaktyce trądziku
Dieta stanowi istotny element w profilaktyce oraz w leczeniu większości chorób. Dlatego dobrze dobrane potrawy i składniki mają dobroczynny wpływ również na stan skóry.

Co jeść, a co pić dla dobrej kondycji skóry:

• produkty i potrawy o niskim indeksie glikemicznym,
• pełnoziarniste produkty zbożowe,
• warzywa, np. marchew, jarmuż, papryka czerwona, dynia,
• owoce, z uwzględnieniem wiśni, jeżyn i borówek,
• rośliny strączkowe,
• orzechy, pestki,
• ryby,
• produkty, które zawierają cynk, prowitaminę A (betakaroten) oraz witaminę D.

Pij minimum 2–2,5 l płynów dziennie. Głównym spożywanym płynem powinna być woda.

Zachęcamy do zapoznania się z ulotką i materiałem filmowym.

13 lipca - Środa z Profilaktyką – Cukrzyca i otyłość a letnie pokusy

Czy wiesz:

• Co to jest indeks glikemiczny (IG)?
• Jak aktywność fizyczna wpływa na cukrzycę?
• Jak odżywiać się w cukrzycy?

Cukrzyca typu 2 określana jest mianem epidemii XXI wieku.
Należy do grupy chorób cywilizacyjnych, czyli determinowanych przez styl życia.
Choroba może nie dawać żadnych objawów przez wiele lat, dlatego ciągle jest zbyt późno rozpoznawana, nierzadko przy okazji zawału serca czy udaru mózgu.

W Polsce zdiagnozowaną cukrzycę ma ok. 9,1% ludności. Wśród nich dominują osoby powyżej 55 roku życia. (84%).

Co zwiększa ryzyko cukrzycy?

• Mniejsza aktywność fizyczna i nieodpowiednia dieta wpływają na wzrost liczby osób otyłych.
• Otyłość, zwłaszcza brzuszna, jest najistotniejszym czynnikiem ryzyka cukrzycy typu 2.
• Związek cukrzycy typu 2 i otyłości wynika z insulinooporności. Z kolei insulinooporność powiązana z zaburzeniami komórek trzustki prowadzi do cukrzycy.

Zapraszamy i zachęcamy do odwiedzenia strony www.akademia.nfz.gov.pl

Do ulotki dołączamy materiał wideo.

6 lipca - Profilaktyka chorób zakaźnych w podróży

Wyjazdy w tropiki i do krajów subtropikalnych są coraz popularniejsze. Niestety, im częściej tam jeździmy, tym większe ryzyko groźnych chorób.
W tych strefach klimatycznych najczęściej występują:

• malaria
• żółta gorączka (żółta febra)
• gorączka krwotoczna denga
• dur brzuszny.

Zapoznaj się z sytuacją epidemiologiczną kraju, do którego jedziesz. Sprawdź:

• warunki klimatyczne i sanitarne
• zalecenia dla podróżnych, w tym: wykaz szczepień obowiązkowych i zalecanych
• jakie choroby zakaźne występują w tym kraju oraz jakie dają objawy
• wykaz leków, które powinieneś zabrać ze sobą
• gdzie znajdziesz najbliższy punkt pomocy medycznej.

Działaj profilaktycznie!
Odwiedź lekarza specjalistę medycyny morskiej i tropikalnej. Stosuj się do jego zaleceń – dostosuje je do miejsca, terminu i charakteru Twojego wyjazdu.Zaszczep się

• Weź pod uwagę nie tylko szczepienia obowiązkowe w danym kraju, ale też zalecane.
• Spakuj apteczkę podręczną, środki odstraszające komary (o odpowiednio wysokim stężeniu), odpowiednie ubrania.
• Zabierz książeczkę szczepień.
• jeśli wybierasz się do kraju, w którym możesz zarazić się malarią, ustal z lekarzem odpowiednią dla siebie chemioprofilaktykę przeciwmalaryczną.

Podróż w tropiki niesie ze sobą również ryzyko zakażenia pokarmowego.

Przed wyjazdem:

• zaszczep się przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby (WZW) typu A i B, cholerze, durowi brzusznemu. Wybór szczepienia skonsultuj z lekarzem.

Na miejscu:

• często myj ręce, zwłaszcza przed każdym posiłkiem
• wybieraj posiłki pochodzące z pewnych źródeł
• wybieraj wodę butelkowaną fabrycznie, używaj jej również do mycia zębów.

Do ulotki i grafiki dołączamy materiał wideo.