Narodowy Fundusz Zdrowia

Cel programu

Celem programu jest umożliwienie wczesnej identyfikacji ryzyka wad (testy biochemiczne) i wczesne rozpoznanie wad płodu (USG), zwiększenie dostępności do badań prenatalnych w Polsce oraz doskonalenie systemu organizacyjnego badań prenatalnych w naszym kraju.

Program adresowany jest do kobiet w ciąży, spełniających co najmniej jedno z poniższych kryteriów:

1. wiek od ukończenia 35 lat (badanie przysługuje kobiecie począwszy od roku kalendarzowego, w którym kończy 35 lat);
2. wystąpienie w poprzedniej ciąży aberracji chromosomowej płodu lub dziecka;
3. stwierdzenie wystąpienia strukturalnych aberracji chromosomowych u ciężarnej lub u ojca dziecka;
4. stwierdzenie znacznie większego ryzyka urodzenia dziecka dotkniętego chorobą uwarunkowaną monogenowo lub wieloczynnikową;
5. stwierdzenie w czasie ciąży nieprawidłowego wyniku badania USG lub badań biochemicznych wskazujących na zwiększone ryzyko aberracji chromosomowej lub wady płodu.

Świadczenia zdrowotne w poszczególnych etapach realizacji programu

1. Badania nieinwazyjne w diagnostyce prenatalnej:

a) badanie USG płodu,

b) badania biochemiczne (oznaczenia w surowicy krwi), lekarz prowadzący decyduje o wykonaniu określonych testów w zależności od wieku ciąży,

c) wykonanie komputerowej oceny ryzyka choroby płodu na podstawie testów przesiewowych zgodnie ze standardami FMF;

2. Podjęcie decyzji o włączeniu pacjentki do dalszych etapów postępowania diagnostycznego;

3. Porada genetyczna obejmująca w szczególności wywiad lekarski z uwzględnieniem wywiadu genetycznego, ocenę i interpretację wyników wykonanych badań oraz decyzję, co do dalszego postępowania (w przypadku wskazań medycznych skierowanie na badania inwazyjne po wyrażeniu przez pacjentkę zgody na ich wykonanie);

4. Procedury inwazyjne w diagnostyce prenatalnej - pobranie materiału do badań genetycznych
w drodze amniopunkcji, biopsji trofoblastu lub kordocentezy pod kontrolą USG;

5. Badania genetyczne, które obejmują w szczególności:

a) klasyczne badania cytogenetyczne,

b) cytogenetyczne badania molekularne

c) analizę DNA.

W przypadku, kiedy konieczne jest wykonanie dalszej diagnostyki, niemieszczącej się w ramach programu, należy skierować świadczeniobiorcę do ośrodka specjalistycznego realizującego odpowiedni rodzaj świadczeń.

TRYB WŁĄCZANIA DO PROGRAMU

W celu włączenia do programu, wymagane jest skierowanie, do którego wystawienia uprawniony jest lekarz prowadzący ciążę.

Przedmiotowe skierowanie powinno zawierać:

• informacja o zaawansowaniu ciąży (wiek ciąży w tygodniach),
• wskazania do objęcia programem,
• opis nieprawidłowości z dołączonymi wynikami badań potwierdzającymi zasadność skierowania do programu.

Postępowaniem nieprawidłowym jest pominięcie w/w elementów w skierowaniu i określenie jedynie „proszę o USG prenatalne”

Zgodnie ze standardami FMF przyjętymi przez Sekcję Ultrasonograficzną Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego pierwsze badanie USG powinno wykonać się pomiędzy 11-a 13 (+ 6 dni) tygodniem ciąży, kiedy wymiar CRL wynosi 45 – 84 mm, kolejne badanie USG wykonuje się pomiędzy 18 a 23 tygodniem ciąży.

Wykaz placówek, w których można wykonać bezpłatne badania w ramach programu: